Wat is de betekenis van ‘cringe’?
Het woord ‘cringe’ wordt vandaag de dag veel gebruikt op het internet, vooral op sociale media zoals TikTok, YouTube en Instagram. Oorspronkelijk komt het uit het Engels, waar het als werkwoord betekent dat je ergens van in elkaar krimpt of wegtrekt van ongemak of schaamte. In online context heeft het woord echter een uitgebreidere en specifieke betekenis gekregen.
Wanneer iemand iets ‘cringe’ noemt, bedoelt men dat het pijnlijk gênant is om te zien. Het kan bijvoorbeeld gaan om een video waarin iemand op een overdreven manier aandacht zoekt, iemand die zichzelf te serieus neemt, of gedrag dat zo ongepast is dat je er plaatsvervangende schaamte van krijgt. Mensen zeggen dan: “Dit is zo cringe!”
Hoe is ‘cringe’ zo populair geworden?
De populariteit van het woord ‘cringe’ is grotendeels te danken aan de opkomst van memes en online video’s. Rond 2010 begonnen platforms als Reddit en YouTube het woord te gebruiken in compilaties of posts waarin ongemakkelijke situaties werden gepresenteerd. Later werd de term overgenomen door jongere generaties op TikTok en Instagram.
In dat soort video’s zie je vaak dat het woord als een soort label wordt gebruikt: iets is bedoeld om cool of stoer over te komen, maar draait juist uit op volledig ongemak. De kijker voelt zich dan zo ongemakkelijk bij het zien van het gedrag dat het letterlijk fysiek onprettig voelt. Dat is precies waar ‘cringe’ voor staat.
Wat is ‘cringe’ gedrag?
Cringe gedrag is vaak onbedoeld gênant. Denk aan iemand die een rap doet op school om populair te zijn, of iemand die probeert romantisch te zijn op een manier die niet aanslaat bij de ander. Wat mensen precies ‘cringe’ vinden, verschilt per cultuur en generatie, maar over het algemeen draait het om sociaal ongemak en misplaatste zelfexpressie die anderen liever niet zouden willen zien.
Een belangrijk aspect van cringe is dat de persoon in kwestie zich meestal niet bewust is van hoe ongemakkelijk zijn of haar gedrag overkomt op anderen. Dit maakt het ongemak voor de toeschouwer alleen maar groter.
Waarom vinden mensen het leuk om naar ‘cringe’ dingen te kijken?
Hoewel ‘cringe’ gedrag ongemakkelijk kan zijn, vinden veel mensen het ook vermakelijk. Het geeft een gevoel van opluchting—alsof je kunt denken: “Gelukkig ben ik dat niet.” Ook is het vaak bijna onweerstaanbaar, alsof je naar een ongeluk kijkt waar je niet van weg kunt kijken.
Sommige mensen vinden het zelfs leuk om ‘cringe compilaties’ te bekijken, waarbij de ene gênante video na de andere wordt getoond. Deze video’s kunnen dienen als humor, maar ook als les: wat je vooral niet moet doen als je jezelf online neerzet.
De evolutie van ‘cringe’ in de Nederlandse taal
Hoewel ‘cringe’ uit het Engels komt, wordt het woord inmiddels volop gebruikt in Nederland. Het staat nog niet in het officiële woordenboek, maar het is bij veel jongeren een bekend begrip. In gesprekken wordt het vaak als bijvoeglijk naamwoord gebruikt: “Die video was echt cringe.”
De kans is groot dat het woord blijvend is opgenomen in het vocabulaire van een nieuwe generatie. Daarmee is ‘cringe’ een mooi voorbeeld van hoe internettaal zich snel ontwikkelt en invloed uitoefent op dagelijks taalgebruik.
